An Gèidheal Ùr

Tha càraid leasbach a tha ag obair airson Roinn Poileas Irvine ann an Siorrachd Orains, California làn-thoilichte le ceathrar san aon bhreith, dithis bhalach agus dithis nighean.

Dh’fhàs Cristine Gaiennie, 39, agus Patsy Lovell, 45, trom an dèidh seachd oidhirpean mì-soirbheachail. Tha balach aca mar thà leis an aon tabhartaiche-shìl.

Rugadh Braydan James air an 3mh den Mhàrt, air a leantainn le Avery Renee, Landan Paul agus mu dheireadh Addison Jo agus bidh iad a’ fuireach san ospadal fhad ’s a tha iad a’ fàs nas làidire.

Tha George Foulkes, Ball Pàrlamaid na h-Alba, air ràdh gu bheil e ag aontachadh le aithris a’ bhuidheann co-ionannachd Stonewall anns an tuirt iad gu bheil Easbaig Joseph Devine neo-criosdaidheachd.

Thuirt Mgr Foulkes, a tha na bhall anns a’ Phartaidh Làbaralach, gu bheil na beachdan aig Easbaig Devine “mì-fhortanach, seann-fhasanta agus neo-criosdaidheachd.”

Chaidh Devine a chàineadh na bu tràithe le Ben Summerskill, Àrd-oifigeir Stonewall, thuirt e:

“Leig e ris gu bheil e neo-criosdaidheachd agus tha na beachdan aige tàmailteach ris a h-uile duine a thàrr às an Holocaust.”

Lean e ag ràdh gu bheil na beachdan aig Devine goirt ri co-ghnèithich agus gu bheil Caitligich tuigseach gu tùr an-aghaidh claon-bhreith a’ toirt a-steach gràin-chinnidh, gràin-treubhail agus gràin-co-sheòrsachd.

Chaidh riaghailtean ùra fhoillseachadh le Seirbheis Casaid a’ Chrùin an-diugh airson stiùireadh a thoirt do luchd-casaid a’ dèiligeadh ri cùisean-lagha far a bheil daoine air HIV a sgaoileadh a dh’aona-ghnothach.

An dèidh co-chomhairle farsaing le buidhnean diofraichte, tha Seirbheis Casaid a’ Chrùin air poileasaidh poblach agus teisteanas stiùiridh fhoillseachadh a tha a’ toirt stiùireadh seachad air dè seòrsa fianais a tha riatanach airson casaidean HIV a dhol air adhart.

Thuirt Sir Ken MacDhòmhnaill QC, Neach-stiùiridh Caiseadan Poblach:

“Ged nach eil na cùisean-lagha seo cumanta, tha sinn a’ foillseachadh na riaghailtean seo air sgàth ’s gu bheil sinn a’ faicinn cho cudromach ’s a tha co-dhùnaidhean seasmhach.”

“Ghabh sinn comhairle bho luchd-clionaig, carthannasan agus buidhnean coimhearsnachd mu dheidhinn leasachadh a’ phoileasaidh agus stiùireadh seo.”

“Bhuannaich sinn gu susbainteach bho na beachdan agus na draghan aca, agus tha sinn gu math taingeil airson na rinn iad.”

Ged nach eil iad airson casaidean an-aghaidh daoine neo-chùramach a sgaoil HIV chur an t-Urras Nàiseanta AIDS fàilte air na riaghailtean airson a’ mhodh-casaideachaidh soilleireachadh.

Thuirt Deborah Jack, Àrd-oifigear an urrais:

“Thèid an stiogma a tha air daoine HIV+ àrdachadh ma cuirear sgaoileadh neo-chùramach HIV fon choil.”

“A dh’aindeoin seo, tha na riaghailtean bho Seirbheis Casaid a’ Chrùin feumail airson a’ mhodh-casaideachaidh soilleireachadh.”

Thuirt Lise Power, Ceannard Poileasaidhean an THT (Urras Terrence Higgins):

“Tha an THT airson casaidean an-aghaidh daoine a dh’aon ghnothach gus HIV sgaoileadh ach tha sinn gu tùr an-aghaidh casaidean an-aghaidh daoine neo-chùramach a sgaoil HIV.”

“Ach tha e cudromach gu bheil riaghailtean seasmhach ann agus gum bi daoine le tinneasan feise eòlach air an lagh.”

Chaidh deasbad a chumail ann an Taigh nam Morairean seachdain seo chaidh mu dheidhinn lagh ùr a bhios a’ ciallachadh gum bi gràin-co-sheòrsachd (Homophobia) mì-laghail.

A bharrachd air seo tha an Riaghaltas airson an lagh seo a bhith a’ dèanamh sgaradh eadar co-sheòrsachd (Homosexuality) agus paedophilia.

Thuirt Morair Thomas à Gresford:

“Tha sinn a’ gabhail gnothach ris am beachd a tha aig a’ BhNP (Partaidh Nàiseanta Bhreatainn) agus daoine eile a tha a’ smaoinntinn gu bheil ceangal ann eadar co-sheòrsachd agus paedophilia agus gum feumadh paedophile a bhith anns a h-uile duine co-sheòrsach.”

Chaidh an lagh tron ìre chomadaidh ach feumaidh e a-nis a dhol tron ìre iomradh ann an Taigh nam Morairean.

Tha Easbaig Caitligeach a’ tagradh gu bheil daoine co-sheòrsach a’ dèanamh co-fheall an aghaidh dualchas Crìosdaidheachd.

Ann an òraid aig Oilthigh Ghlaschu thuirt Easbaig Joseph Devine gun do ghabh a’ choimhearsnachd LCDTE ris na mion-bhuidhnean, a leithid daoine a thàrr às an Holocaust, airson co-fhaireachdainn a chruthachadh.

Chaidh an òraid a chàineadh le buidhnean LCDTE agus buidhnean airson daoine a thàrr às an Holocaust.

Thuirt Devine gur e co-fheall ana-mhòr agus eagraichte a th’ ann, nach d’thug a’ choimhearsnachd Caitligeach àire air.

Thuirt Calum Irving, àrd-oifigear Stonewall Scotland, buidheann a tha a’ brosnachadh co-ionannachd agus ceartas airson daoine LCDTE, gu bheil na barailean aig Devine mealltach agus tàmailteach.

Thuirt e: “Is e aon rud a bhith a’ toirt ionnsaigh air, mar gum biodh, an gay lobby ach ’s e rud eile a th’ ann a bhios ag ràdh nach eil àite ann airson daoine co-sheòrsach a-measg nan daoine a thàrr às an Holocaust.”

“Gu fortanach, tha a’ mhòr-chuid ann an Alba agus tòrr Crìosdaidhean airson co-ionannachd, urram agus spèis a bhrosnachadh agus tha iad an aghaidh an sealladh dorch sgaiteachail a tha aig Devine.”

Tha an carthannas fiaclach as motha anns an Rìoghachd Aonaichte airson balaich a thoirt a-steach dhan phrògram a bhios a’ toirt a-mach banachdaich an-aghaidh an tinneas feise HPV (Human papillomavirus) gus bacadh a chur air aillse beòil.

Tha a’ BhDHF (British Dental Health Foundation) ag ràdh gu bheil iad airson a’ phrògram seo mheudachadh air sgàth ’s aithisg a thàinig a-mach às na Stàitean Aonaichte a’ sealltainn gu bheil 46,000 cùisean ùra air nochdadh.

A-rèir na figearan tha an àireamh de cùisean marbhtach air àrdachadh le trian anns na trithead bliadhna mu dheireadh agus tha iad a-nis aig an ìre as àirde ’s a bha iad riamh.

Tha Bòrd na Slàinte air aontachadh mar thà ri banachdaich a thoirt a-mach gu nigheannan eadar 12-13 bliadhna a dh’aois a’ tòiseachadh san t-Sultain ‘08 gus bacadh a chur air aillse cervical a tha air adhbharachadh le HPV.

Thuirt Dr Nigel Carter, àrd-oifigear an stèidheachd:

“Tha e ionmholta gu bheil an Riaghaltas a’ dèanamh ceumannan cho math airson an àireamh de chùisean aillse cervical ìsleachadh ach air sgàth ’s gu bheil aillse beòil air adhbharachadh le HPV a’ marbhadh barrachd daoine ’s a tha aillse cervical agus aillse testicular le chèile, tha e soilleir gu bheil an tinneas seo feumach air freagairt.”

“Le bhith a’ leasachadh a’ phrògram HPV gus balaich a thoirt a-steach, bhiodh an Riaghaltas comasach air an àireamh de chùisean marbhtach ìsleachadh ann an dòigh sìmplidh, ceart agus èifeachdach.”

“Air sgàth ’s gu bheil òigridh san latha an-diugh a’ fàs nas eòlaiche a-thaobh feise, cha bhi an trioblaid seo a’ dol air falbh.”

Thèid duine a mharbhadh a h-uile còig uairean air sgàth ’s aillse beòil agus tha e nas cumanta a-measg fireannaich na tha a-measg boireannaich.

Tha buidheann LCDT anns a’ Ghrèig, an OLKE, a’ bagairt ùghdarrasan ionadail a thoirt gu lagh air sgàth ’s nach eil iad deònach càraidean co-sheòrsach a phòsadh ged a lagan pòsaidh a’ mìneachadh pòsadh mar aonadh eadar daoine an àite duine agus bean.

Tha OLKE airson am beàrn seo a chur gu feum gus pòsaidhean aon-sheòrsach a chumail.

Bidh Riaghaltas na Grèige a’ toirt còirichean ùra gu càraidean nach eil pòsta a dh’aithghearr ach chan eil e cinnteach ma bhios na coirichean seo a’ toirt a-steach càraidean co-sheòrsach.

Thuirt neach-labhairt airson OLKE:

“Mura faigh sinn cead bho na h-ùghdarrasan ionadail, bidh sinn gan toirt ri lagh.”

“Cha bu chòir bacadh a bhith oirnn.”

“Tha an lagh a’ toirt iomradh air “daoine” an àite “duine agus bean”. ‘S mar sin bidh sinn a’ dol air adhart mar nach eil bacadh oirnn.”

Ged a tha a’ Ghrèig na ball anns a t-Aonadh Eòrpach, chan eil a’ choimhearsnachd LCDT a’ faighinn a’ mhòr-chuid dhe na còirichean ’s a bhios iad anns na stàitean Eòrpach eile, mar eisimpleir aois aontaidh co-ionannachd.