Cuairt-litir #82
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Trans Kids Deserve Better
Leig am buidheann-iomairt, Trans Kids Deserve Better, mu 6,000 greollan mu sgaoil aig co-labhairt buidhinn tar-thoirmeasgach an LGB Alliance ann an Lunnainn Dihaoine sa chaidh.
Chaidh an LGB Alliance a stèidheachadh ann an 2019 mar roghainn tar-thoirmeasgach eile an àite Stonewall.
Chaidh a’ cho-labhairt fhosgladh le òraid bhon t-ùghdar, JK Rowling, a tha air a tighinn ainmeil airson na beachdan gnè-chriotaigeach aice.
Thuirt Trans Kids Deserve Better gur b’ e amas a’ cho-labhairt nam biodh e air a dhol air adhart oillt thar-ghnèitheach agus mì-fhios a sgaoileadh.
Èirinn
Tha Seanadh na h-Èireann air Bile nan Eucoirean gràin aontachadh.
Cuirear am lagh ùr binnean nas fhada air an fheadhainn a thèid a dhìteadh de dh’eucoirean-gràin.
Èirinn a Tuath
Nochd fireannach ann an cùirt ann am Bèal Feirste Diardaoin fo chasaid gun deach e an riochd chaileige òige gus dealbhan mì-iomchaidh fhaighinn bho chaileagan gèidh eile.
Chuala a’ chùirt gun do thargaidich Alexander McCartney, 26, à Chonntaidh Àird Mhaca, còrr is 70 clann-nighinn eadar aois 10 agus 16 air feadh an t-saoghail.
Chuir caileag Aimeireaganach 12 bliadhna a dh’aois làmh na beatha fhèin anns a’ Chèitean 2018 an dèidh do McCartney mhaoidh oirre a dealbhan a leigeil mu sgaoil.
Dh’aidich McCartney casaid de dhuine-mharbhadh, 59 casaidean de dhubh-chìs, agus 70 casaid gun do bhrosnaich e leanabh-nighinn ri gnìomhachdan feiseil. Dh’aidich e cuideachd iomadh chasaid de bhith a’ dèanamh agus a’ sgaoileadh dealbhan mì-iomchaidh de chlann-nighinn.
Thèid binn air an ath-sheachdain.
Janne Puhakka
Chaidh Janne Puhakka fhaighinn marbh ann an Espoo, An Fhionnlann Didòmhnaich.
Ann an 2019, chaidh Puhakka a’ chiad chluicheadair hocaidh deigh proifeiseanta anns an Fhionnlann gus tighinn a-mach mar ghèidh.
Tha na Poilis air fireannach, 65, a chur an greim fo amharas gun do loisg e Puhakka, 29, le gunna, agus tha aithrisean ann gur e a dhuine, Rolf Nordmo, a th’ ann.
An Eadailt
Tha Seanadh na h-Eadailte air bhòtadh 84-58 airson reachdas an-aghaidh ionadachadh a leasachadh.
Tha ionadachadh mì-laghail anns an Eadailt mar-thà, ach cuiridh an lagh ùr seo casg air an fheadhainn a bhios airson a dhol thall-thairis gus màthair-ionaid a lorg agus faodar 2 bhliadhna sa phrìosan agus càin suas ri €1m air an fheadhainn a thèid a dhìteadh fodha.
Ged a tha an lagh ùr a’ buntainn ris na h-uile, thathar an dùil gun toir e buaidh nas motha air càraidean LGDTCEN+ a tha nas buailtiche a bhith an urrachd ri ionadachadh.
Teagsas
Tha Stàite Theagsais a’ toirt dotair à Dallas gu cùirt airson cùram slàinte daingneachadh gnè a thabhann do 21 mhion-aoisich.
Chaidh cùram-slàinte daingneachadh gnè do mhion-aoisich a dhèanamh mì-laghail ann an Teagsas ann an 2023.
Thathar ag aithris gun tug May C. Lau teiripe ionadachadh bhrodagan an dèidh gun deach an casg a chur an gnìomh.
Faodar i an cead-meideagach aice a chaill nan tèid a dìteadh.
• • •
Cuairt-litir #81
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Baile Àtha Cliath
Tha Cùirt Sgìreil Baile Àtha Chliath air binn 14 mìos sa phrìosan a chur air fireannach a thilg tàthag homafòbach air fireannach eile mus do bhreab e a chù.
Gay Project
Tha buidheann LGDTC+ an Gay Project air ionad-coimhearsnachd ùr a cheannach ann an Corcaigh.
Tha e feumach air beagan ath-nuadhachadh gus a dhèanamh cinnteach gu bheil e làn-ruigsinneach dha na h-uile, ach tha dùil gun solaraich e àite sònraichte don choimhearsnachd LGDTC+ airson cruinneachaidhean sòisealta, bùthan-obrach agus seirbheisean taice.
Scéalta ár Stampaí
Anns an t-sreath seo ionnsaigh sianar mu na h-ìomhaighean a tha rim faicinn air stampaichean na h-Èireann, nam measg tha an stampa suaicheanta “Bród”.
Faodar a choimhead air TG4 a-nis.
Poblachd nan Deideanach / An Ruis
Tha buidhean chòraichean daonna an SK SOS ann am Poblachd nan Deideanach air aithris gu bheil an Ruis a’ sparradh air prìosanaich ghèidh sabaid an uchd a’ bhlàir anns an Ucràin.
Thathar ag aithris gun deach sparradh air co-dhiù seachdnar fhear gèidh taghadh eadar “tairgsinn” a dhol gu uchd a’ bhlàir no èirig 1.5m rùbal (mu £10,000) a phàigheadh.
Oilthigh Wyoming
Chur sgioba ball-bholaidh nam ban aig Oilthigh Wyoming dheth geama an-aghaidh Oilthigh Stàit San José air sgàth ’s gu bheil cluicheadair tar-ghnèitheach air sgioba San José.
Bha iad gu bhith a’ cluich an-aghaidh a chèile 5 An Dàmhair, ach chaidh an geama a chur dheth 1 An Dàmhair.
Chaidh aithris gun do chur Riaghladair na Stàite, Cheri Steinmetz, agus eadar 15-20 luchd-lagha an ainmean ri litir fosgailte gu Ceann-suidhe an Oilthighe, Ed Seidel, agus Stiùiriche-spòrs, Tom Burman, a’ cur ìmpidh orra an geama a chur dheth.
’S e Oilthigh Wyoming an treasamh sgioba gus geama an-aghaidh San José a chur dheth.
Pennsylvania
Tha sgìre-sgoile ann am Pennsylvania air $8,700 a chosg gus uinneagan faire a stàladh ann an taighean-beaga gnè-neodrach aig Emory H. Markle Middle School ann an Hanover.
Cha deach uinneagan a stàladh ann an taighean-beaga do sgoilearan cios-ghnèitheach.
Leigidh na h-uinneagan air an fheadhainn a-muigh fhaicinn taobh a-staigh raon sinc nan taighean-beaga, gun a bhith a’ faicinn taobh a-staigh nan stàilichean fèin, agus mar sin tha Ceann-suidhe Bòrd na Sgìre-sgoile Matthew Gelazela air ràdh nach eil iad a’ briseadh a-steach air prìobhaideachd nan sgoilearan.
Tha Bòrd na Sgìre-sgoile cuideachd air ràdh nach fhaod luchd-teagaisg ach ainmean agus riochdairean laghail nan sgoilearan a chleachdadh.
Uganda
Tha Uganda air eadar $470m agus $1.6b a chaill bhon a chur i lagh an-aghaidh co-sheòrsachd an gnìomh anns a’ Chèitean 2023.
Sin a-rèir aithisg a tha Open for Business, buidheann de gnìomhachasan eadar-nàiseanta a bhios a’ brosnachadh ion-ghabhaltas, air fhoillseachadh.
Thuirt Banca na Cruinne goirid as dèidh sin gun cuireadh iad stad air iasadan ùra don dhùthaich, o chionn ’s gun robh an reachdas a’ dol an-aghaidh an luachan.
Tha Open for Business ag ràdh gu bheil an dùthaich air seilbheachd cèin, taic-airgead, agus airgead bho mhalairt agus turasachd a chiall cuideachd agus iad air measadh gun caill an dùthaich eadar $2.3 agus $8.3b thairis air còig bliadhna.
• • •
Cuairt-litir #80
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
JK Rowling
Tha JK Rowling air ràdh air X/Twitter gun do chlàraich i a creideamh mar “believer in biology” air Cunntas-shluaigh na h-Alba 2022.
A-rèir figearan a’ chunntas-shluaigh bha Rowling, a tha iomraiteach airson na beachdan gnè-chriotaigeach aice, a-measg 2,883 neach a sgrìobh gu bheil iad a’ creidsinn ann am bith-eòlas.
Bha iad a’ gabhail pàirt ann an iomairt leis a’ bhuidheann For Women Scotland a dh’iarr air daoine fianais a thogail an aghaidh na ceistean mu ghnè a nochd anns a’ chunntas-sluaigh. Natasha Reddington Romanov
Chaidh tar-bhoireannach fhaighinn marbh Disathairne ann an Abhainn Tàimis, Lunnainn.
Chaidh Natasha Reddington Romanov, 55, fhaicinn mu dheireadh ann an Soho mu 2m air 21d latha den t-Sultain.
Cha do nochd i aig a obair Diluain agus fhuair na Poilis fios air an 24mh latha den t-Sultain gun robh i air a dhol a dhìth.
Fhuairear a corp air bruach na h-aibhne faisg air Vauxhall Bridge madainn Disathairne. Thuirt na Poilis nach robh dad amharasach mun chùis agus gun tèid aithisg a chur dhan chrùnair.
An t-Aonadh Eòrpach
Tha Cùirt-cheartais na h-Eòrpa air riaghladh gum feum dùthchannan an Aonaidh Eòrpaich aithneachadh laghail a thoirt do dhaoine a tha air an gnè atharrachadh ann an dùthchannan eile taobh a-staigh an AE.
Tha an riaghladh air tighinn an dèidh gun do dhiùlt Romàinia aithneachadh laghail a thoirt do tar-fhireannach Romàineach a bha air a ainm is a ghnè atharrachadh fhad ’s a bha e a’ fuireach anns an Rìoghachd Aonaichte eadar 2008 agus 2020.
Thuirt a’ chùirt gu bheil gnè “na phàirt bhunaiteach” de dhearbh-aithne neach” agus mura biodh ball-stàit ga aithneachadh gun dèanadh e duilgheadasan nam beatha làitheil agus gun cuireadh e bacadh air an còir aca a bhith a’ gluasad agus a’ fuireach air feadh an Aonaidh Eòrpaich.
A’ Chairtbheil
Tha Neach-labhairt Pàrlamaid na Cairtbheile air bile an-aghaidh muinntir LGDTCEN+ a shoidhnigeadh ‘na lagh an dèidh gun do dhiùilt Ceann-suidhe na Dùthcha, Salome Zourabichvili, a shoidhnigeadh.
Mar a chaidh aithris roimhe, tha an lagh ùr a’ cur casg air pòsadh aon-sheòrsach, cùram slàinte daingneachadh gnè, daoine LGDTCEN+ anns nam meadhanan, brataichean pròise ann an àiteachan poblach agus tachartasan pròise.
KCFD
Tha KCFD (Kansas City Fire Department) air $1.3m a phàigheadh do neach-smàlaidh leasbach a tha air sàrachadh a fhulang fad dà dheichead.
Chaidh Rebecca Reynolds na neach-smàlaidh aig aois 40 agus chaidh a targaideachadh gu tric leis na co-obraichean agus na àrd-chinn aice air sgàth ’s an aois agus an taobhadh-feise aice.
Thathar ag aithris gur e seo an rèiteachadh as motha ann an eachdraidh an KCFD, rud a tha neo-shuarach ann an stàit far a bheil leth-bhreith a-thaobh taobhadh-feise fhathast laghail.
Washington D.C.
Tha McDonalds air $930,000 a phàigheadh do neach-obrach tar-ghnèitheach an-dèidh dhi sàrachadh a fhulang san àite-obrach.
Thoisich Diana Portillo Medrano ag obair aig McDonalds ann an 2011 an-dèidh dhi gluasad bho El Salvador agus mus d’rinn i eadar-ghluasad sòisealta.
Thòisich na àrd-cinn agus na co-obraichean a sàrachadh nuair a thoisich i air eadar-ghluasad a dhèanamh. Rinn i gearan mu a dheidhinn agus chaidh a chur às a dreuchd. Cho-dhùin an diùraidh gun deach leth-bhreith a dhèanamh oirre o chionn ’s gu bheil i tar-ghnèitheach agus chaidh airgead-dìolaidh luach $700,000 a thoirt dhi agus $230,000 a bharrachd airson am mòr-dhragh a bh’ oirre.
• • •
Cuairt-litir #70
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Dùthaich nan Tàidh
Chaidh Dùthaich nan Tàidh a’ chiad dhùthaich ann an taobh an ear-dheas na h-Àisia gus pòsadh aon-sheòrsach aithneachadh an dèidh gun do shoidhnig an Rìgh Maha Vajiralongkorn reachdas ùr Dimàirt. Chan eil pòsadh aon-sheòrsach ceadaichte ach ann an dà dhùthaich Àisianach eile; Taidh-Bhàn (2019) agus Neapàl (2023). Tha dùil ris a’ chiad bhainnsean aon-sheòrsach ann an Dùthaich nan Tàidh san Fhaoilleach.
Fèin-mhurt
Tha sgrùdadh a rinn carthannas an Trevor Project air 35,196 deugairean tar-ghnèitheach aois 13-17 anns an 19 stàitean a tha air laghan a tha ri oillt thar-ghnèitheach a chur an gnìomh a’ sealltainn gu bheil an àireamh dhaibh a tha air feuchainn làmh a chur nam beathannan fhèin air àrdachadh 72% bho chaidh na laghan a chur an gnìomh.
Thathar a’ measadh gun robh mu 508 bilean an-aghaidh na coimhearsnachd LGDTCEN+ a thoirt a-steach air feadh nan Stàitean Aonaichte ann an 2023 a-mhàin agus tha eòlaichean ag ràdh ged nach do shoirbhich a h-uile bile tha am bagairt air buaidh mhòr a thoirt air slàinte-inntinn dhaoine thar-ghnèitheach òga. Faodar an sgrùdadh leughadh an-seo.
Tottenham Hotspur FC
Tha Tottenham Hotspur FC air cuid de na luchd-taice aca a chàineadh airson faclan homafòbach a channtaireachd rè gheama an aghaidh Manchester United na bu tràithe an-diugh.
Thuirt a’ chluba gun robh e “mì-iomchaidh” agus “ro-oilbheumach” agus gun obraicheadh iad còmhla ris a’ chomann LGDTCEN+ aca, Proud Lilywhites, gus dèanamh cinnteach gu bheil fàilte air a h-uile neach-taice aig geamannan.
Thuirt Proud Lilywhites: “We’re all Spurs fans just like you. When you sing these songs you’re telling us we don’t belong; and we do, as much as you do”.
• • •
Cuairt-litir #78
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
A’ Chairtbheil
Tha na Poilis anns a’ Chairtbheil air fireannach, 26 bliadhna a dh’aois, a chur an grèim fo chasaid muirt an dèidh mar a chaidh am modail tar-ghnèitheach, Kesaria Abramidze, 37, a shàthadh gu bàs aig an taigh Diciadain.
Thachair e aon latha an dèidh gun do ghabh buill-phàrlamaid ri lagh ùr a tha a’ cur cuingealachaidhean cruaidh air còraichean na coimhearsnachd LGDTCEN+.
Leigidh an lagh ùr le ùghdarrasan casg a chur air brataichean pròise ann an àiteachan poblach is tachartasan pròise, agus caisgireachd a dhèanamh air filmichean is leabhraichean. Tha e cuideachd a’ cur casg air obair-lannsa daingneachadh gnè.
Tha casg air daoine gèidh bho bhith a’ pòsadh no ag uchd-mhacachadh cloinne mar thà.
Wyoming
Tha Bòrd Cead-saoraidh Wyoming air diùltadh cead-saoraidh a thoirt do Russell Henderson a chaidh a dhìteadh de chasaidean muirt agus de dh’eucoirean gràin an dèidh gun do mhurt e agus Aaron McKinney an t-oileanach gèidh, Matthew Shepard, ann an 1998.
Tha murt Shepard fhathast aon de na eucoirean gràin as miosa ann an nua-eachdraidh nan Stàitean Aonaichte.
Chaidh a bhualadh agus a chreòtachadh mus deach a cheangal ri feansa agus a fhàgail a dhol gu bàs. Chaidh a lorg ann an còma an dèidh 18 uair a thìde agus chaidh aithris gun robh aodann làn còmhdaichte le fuil ach far an deach a ghlanadh leis a dheòir.
Chaidh a thoirt a dh’ospadal, ach bha cròn mòr air a dhèanamh air eanchainn agus bhàsaich e an dèidh sia latha air siostam taice-beatha. Bha e 21 bliadhna a dh’aois.
Dh’fheuch McKinney gu neo-shoirbheachail ris an “gay panic defense” a chleachdadh sa chùirt - ’s e sin nuair a bhios ciontaiche a’ cur coire air neach-fhulang gèidh le bhith ag ràdh gun do dh’fheuch an neach-fhulang ri ionnsaigh dhrabasta a thoirt orra.
Chaidh dà bhinn-bheatha leantach a chur air an dithis aca.
Chaidh an Matthew Shepard and James Byrd, Jr., Hate Crimes Prevention Act a chur an gnìomh ann an 2009 agus e a’ cur binnean nas làidire air an fheadhainn a tha air an dìteadh de dh’eucoirean gràin.
Minnesota
Chaidh binn 30 bliadhna sa phrìosan a chur air Damarean Kaylon Bible, 25 bliadhna a dh’aois, an dèidh mar a chaidh a dhìteadh den thar-bhoireannach Chùbach agus Thùsanach, Savannah Ryan Williams, a mhurt anns an t-Samhain 2023.
Chuala a’ chùirt gun do ghabh Bible amharas de Williams, 38, an dèidh dha obair-shèididh fhaighinn bhuaipe agus gun do loisg e le gunna na ceann i.
Carolina a Tuath
Thuirt Michele Morrow, a tha a’ seasamh airson a bhith na Stiùireadair Seirbheisean Foghlaim ann an Carolina a Tuath, an t-seachdain-sa gu bheil an soidhne “+” a tha a’ nochdadh ann an LGDTCEN+ a’ toirt a-steach spùinneadairean-cloinne.
Bha Morrow a’ toirt ionnsaigh air an neach-dùbhlain aice, Mo Green, agus an taic a fhuair e bhon bhuidheann Equality North Carolina nuair a sgrìobh i air na meadhanan sòisealta:
“Mo Green has stated that the Parental Bill of Rights ‘Does more harm than good’ and he states he is ‘proudly endorsed’ by Equality NC, whose mission statement is to promote LGBTQ+ power
NEWSFLASH…the ‘+’ includes PEDOPH*L*A!!
Mo Green will NOT keep our children safe!”
Kentucky
Shoidhnig an Riaghladair Andy Beshear àithne-ghnìomha Diciadain a chur casg air cleachdaidhean ris an canar “teiripe iompachaidh” ann an Kentucky.
Chleachd e na cumhachdan-gnìomha aige an dèidh don Phàrtaidh Phoblachdach bhòtadh an aghaidh caisg grunn thuras sna bliadhnaichean roimhe.
Tha teiripe iompachaidh a-nis mì-laghail ann an 23 stàitean Aimeireaganach.
Trans Library
Tha sgioba de cheathra teiripichean air goireas ùr a chur a bhog gus muinntir thar-ghnèitheach a chuideachadh le bhith a’ dèiligeadh ri rudan a-leithid neo-shàstachd gnè, mì-ghnèitheachadh, droch-dhìol agus stiogma.
Faodar an Trans Library lorg am broinn na h-aplacaide, Voda, a ghabhas a stàladh bho seo.
• • •
Cuairt-litir #77
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Malta
Chaidh lagh ùr a chur an gnìomh ann am Malta an t-seachdain-sa a tha a’ leigeil le Maltaich nas sìne na 16 bliadhna a dh’aois clàradh mar neo-bhìnearaidh air sgrìobhainnean oifigeil leithid teisteanasan-breithe agus pàipearan-aithne - thèid an gnè aca riochdachadh air na sgrìobhainnean leis an litir X.
Teagsas
Tha cùirt ann an Teagsas air binn sia bliadhna sa phrìosain a chur air Francisco Ricardo Sotello Baez, 23 bliadhna a dh’aois, as dèidh dha a mhac a dhòrnadh mu aodann iomadh turas.
Chuala a’ chùirt gun robh dragh air Baez gun robh a mhac, a tha dìreach 2 bhliadhna a dh’aois, gèidh o chionn ‘s gum biodh e a’ cluich le doilichean Barbie an àite robotairean, càraichean, agus bàlaichean-coise.
Chuala iad cuideachd gun robh e air ionnsaigh a thoirt air màthair a’ bhalaich roimhe, agus gun robh e air cùrsaichean fhrithealadh gus smachd fhaighinn air a fhearg.
Thuirt am britheamh, Stephanie Boyd, gun robh binn 6 bliadhna sa phrìosain iomchaidh air sgàth miosad na h-eucorach agus chur i casg air bho bhith ann an taic ris a’ bhalach, an ceathrar cloinne eile aige, no mion-aoisich sam bith eile.
Arizona
Tha cùirt ann Arizona air riaghladh ann am fàbhar dithis thar-chaileagan, 12 agus 16 bliadhna a dh’aois, a thug na sgoiltean aca gu lagh an dèidh gun deach innse dhaibh gum feumadh iad cluich air sgiobaidhean bhalach nam biodh iad airson pàirt a ghabhail ann an spòrs-sgoile.
Thuirt am Britheamh Morgan Christen nach eil buannachd a bharrachd aig tar-chaileagan nach eil air dol fo inbheachd fireannach air caileagan eile.
Pagastàn
Tha gnìomhachas ann an Lahore, Pagastàn air seirbheis tagsaidh do bhoireannaich is tar-bhoireannaich a-mhàin a chur air bhog.
Thuirt Ammaz Farooqi, Àrd-oifigear SheDrives, gur e prìomh amas a’ chompanaidh tar-bhoireannaich a dhìon bho leth-bhreith agus sàrachadh.
• • •
Cuairt-litir #76
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Co-labhairt an SNP
Tha buill an SNP air bhòtadh ann am fàbhar ghluasaid a dhèanamh e nas fhasa cothrom fhaighinn air cùram slàinte daingneachadh gnè.
Chaidh an gluasad a mholadh le làmh LGDTCEN+ a’ phàrtaidh, Out for Independence.
Dh’aithnich co-labhairt a’ phàrtaidh nach e tinneas-inntinn a th’ ann an neo-shàstachd gnè, agus gu bheil ùineachan feitheimh fada, gu bheil an riatanas air breithneachadh meadaigeach a’ cur mòr-dhragh air luchd tar-ghnèitheach, agus gum bu chòir don riatanas seo a bhith air a chur às.
Dh’aontaich iad cuideachd gum bu chòir do dhotairean agus luchd-obrach slàinte eile barrachd thrèanadh fhaighinn gus am bi iad nas comasaiche air taic a thoirt do na euslaintich tar-ghnèitheach aca.
Cùram-slàinte Daingneachadh Gnè an Alba
Dh’ainmich Riaghaltas na h-Alba Dimàirt gum biodh iad a’ gabhail ris na molaidhean a rinn an Dtr Hilary Cass anns an aithisg aice air cùram slàinte daingneachadh gnè ann an Sasainn.
Am measg nan rudan eile a mhol i, thuirt Dtr Cass nach chòir do dh’euslaintich òga cùram slàinte daingneachadh gnè fhaighinn anns an aon àite sa bhios inbhich agus mar thoradh air a shin, tha am Ministear airson Slàinte Poblach agus nam Boireannaich, Jenni Minto, a-nis air ainmeachadh nach biodh clionaig an Sandyford a’ toirt seachad cùram slàinte daingneachadh gnè do dh’euslaintich nas òige na 18 bliadhna a dh’aois tuilleadh agus gum biodh lìonra de sheirbheisean roinneil nas iomchaidhe.
Tha Oilthigh Ghlaschu a’ rannsachadh nam buaidhean a bhios cùram slàinte daingneachadh gnè a’ toirt air daoine òga agus thuirt Minto gu bheil dùil ann ri tòraidhean an rannsachaidh ro dheireadh na bliadhna.
Teiripe Iompachaidh
Thuirt Pàrtaidh Uaine na h-Alba Diciadain gu bheil dragh orra nach bi Riaghaltas na h-Alba a’ dol air adhart le planaichean a chur casg air cleachdaidhean ris an canar “teiripe iompachaidh”.
Tha e air tighinn as dèidh do Phrìomh-Mhinistear na h-Alba, John Swinney, ràdh gum biodh an riaghaltas aige a-nis a’ cur an taic do reachdas a bhios iomchaidh air feadh na Rìoghachd Aonaichte seach ann an Alba a-mhàin.
Thuirt an Rìgh Teàrlach san Iuchar gun chuireadh an riaghaltas ùr Làbarach ann an Westminster casg air “teiripe iompachaidh”, ach b’ e seo an treasamh turas o chionn 2018 gu bheil Òraid a’ Mhonairc air a’ chasg a ghealltainn.
• • •
Cuairt-litir #75
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Murdo Fraser
Tha Murdo Fraser, a tha a’ seasamh airson ceannard nan Tòraidhean ann an Alba, air ràdh nach eil e a’ toirt taic do phòsadh aon-sheòrsach.
Bha Fraser a’ bruidhinn ri phàipear-naidheachd an Daily Mail aig cur air bhog na h-iomairte aige nuair a thuirt e gur e Crìosdaidh a th’ ann, gu bheil beachd àraidh aige air dè bu chòir dha bhith ann am pòsadh, gun do bhòt e an aghaidh pòsadh aon-sheòrsach a dhèanamh laghail, agus nach eil am beachd sin air atharrachadh.
Ann an 2020, dh’iarr Fraser air Riaghaltas na h-Alba bacaidhean a chur air dotairean bho bhith a’ toirt seachad casgan inbhidheachd do dh’euslaintich òga agus ann an 2022, bhòt e an aghaidh ath-leasachaidhean aithneachadh gnè.
Trans Kids Deserve Better
Tha buidheann de dheugairean tar-ghnèitheach a’ togail fianais taobh a-muigh oifisean Roinn an Fhoghlaim ’s iad ag iarraidh foghlam sàbhailte is ion-ghabhalach agus còraichean thar-ghnèitheach.
Tha e air tighinn as dèidh do Rùnaire na Slàinte, Wes Streeting, an casg a th’ air doctairean bho bhith a’ toirt seachad casgan inbhidheachd do dh’euslaintich òga a leudachadh.
Chleachd Rùnaire na Slàinte a bh’ ann roimhe, Victoria Atkins, cumhachdan èigeannach gus an casg a chur an gnìomh air thoiseach air an Taghadh Coitcheann agus bha e gus ruith gu ruige an 3mh den t-Sultain.
San Iuchar, dhìrich dhithis bhuill a’ bhuidhinn leac taobh a-muigh prìomh-oifisean NHS Shasainn ’s iad a’ togail fianais an aghaidh a’ chaisg.
Togail-fianais ann am Beul Feirste
Chruinnich mu 100 neach ann am Beul Feirste oidhche Mhàirt airson fianais a thogail an aghaidh a’ chaisg a tha Riaghaltas Èirinn a Tuath a chur air dotairean bho bhith a’ toirt seachad casgan inbhidheachd do dh’euslaintich ùra nas òige na 18 bliadhna a dh’aois.
Chaidh an casg a chur an gnìomh ann an Èirinn a Tuath Dimàirt as dèidh gun do chleachd am Prìomh-mhinistear agus an Leas-Phrìomh-mhinistear na cumhachdan-gnìomha aca gus a shoidhnigeadh ‘na lagh gun a bhith a’ dol tron phàrlamaid.
Bha luchd-togail fianais air an cluinntinn ag èigheachd “when trans rights are under attack, stand up, fight back”.
Tha an Riaghaltas air seasamh airson a’ chasg. Thuirt an DUP, aig a bheil oifis an Leas-Prìomh-Mhinisteir, gur e co-dhùnadh ciallach a bh’ ann is gun deach a stèidheachadh air comhairle fhiosrachail bho luchd-meadaigeach.
Thuirt am Prìomh-Mhinistear, Michelle O’Neill, gu bheil a pàrtaidh, Sinn Féin, ag iarraidh gum faigheadh clann agus daoine òga tar-ghnèitheach an cùram slàinte as fheàrr.
Burraidheachd san àite-obrach
Tha suirbhidh a chaidh a dhèanamh le Number Cruncher Politics às leth an TUC a’ sealltainn gu bheil 52% de luchd-obrach LGDTCEN+ agus 79% de luchd-obrach tar-ghnèitheach anns an Rìoghachd Aonaichte air burraidheachd no sàrachadh fhulang san àite-obrach.
Sheall i cuideachd gu bheil 19% de luchd-obrach LGDTCEN+ air droch-bheul fhulang sa chòig bliadhna mu dheireadh; còrr is an ceathramh cuid air faclan a bha ri oillt cho-sheòrsach, oillt dhà-sheòrsach, no oillt thar-ghnèitheach a chluinntinn; agus 5% air fòirneart, bagairtean agus eaglachadh fhulang mar thoradh air an taobhadh-feise aca.
Thuirt an TUC ‘s beag an t-iongnadh gu bheil cha mhòr 30% de luchd-obrach LGDTCEN+ fhathast sa chlòsaid.
Ionnsaigh dhrabasta ann am Manchester
Tha na Poilis ann am Manchester air dealbhan CCTV a sgaoileadh as dèidh mar a tha ionnsaigh dhrabasta a thoirt air fireannach.
Thathar ag aithris gun do choinnich an neach-fhulaing, 21, ri fireannach eile mu 1.30m air an 14mh latha den Iuchar.
Chaidh e ann an laigse, agus dhùisg e ann an seòmar an taigh-òsta aige an ath mhadainn.
Thuirt na Poilis gu bheil dealbhan CCTV a’ sealltainn gun deach a choimheadachadh dhan t-seòmar le fireannach neo-aithnichte air an robh briogais dorcha, cochallag phinc, agus seacaid North Face dhubh is ghlas.
Dh’iarr na Poilis air neach sam bith aig a bheil fiosrachadh fios a chur thuca air 0161 856 4259 is an àireamh 855 den 14mh latha den Iuchar 2024 a thoirt seachad.
Tar-bhoireannach Taidh-Bhànach air aithneachadh laghail a bhuannachadh
Tha cùirt ann an Taidh-Bhàn air riaghladh gum faod tar-bhoireannach na sgrìobhainnean aithne aice ùrachadh gun a bhith a’ dol fo obair-lannsa daingneachadh gnè.
Thathar ag aithris gur ise an còigeamh Taidh-Bhànach tar-ghnèitheach gus cùis-lagha mar seo a bhuannachadh am-bliadhna.
Cùirt Innseannach air riaghladh an-aghaidh co-ionnannachd pòsaidh
Tha Àrd-chùirt nan Innseachan air diùltadh pòsadh aon-sheòrsach a dhèanamh laghail.
Thuirt iad anns an riaghladh aca gu bheil e an urra ris a’ phàrlamaid no reachdadaireachdan stàite laghan co-cheangailte ri phòsadh a chur an-gnìomh, ach thuirt iad gu bheil còir co-ionnann agus saorsa aig daoine cuèir dol an sas ann an aonadh le chèile.
• • •
Cuairt-litir #74
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Casgan inbhidheachd
Chaidh an casg air casgan inbhidheachd a leudachadh gu Èireann a Tuath.
Thathar ag aithris gun do cleachd am Prìomh-mhinistear agus an Leas-Phrìomh-mhinistear na cumhachdan-gnìomha aca gus an casg a shoidhnigeadh ‘na lagh gun a bhith a’ dol tron phàrlamaid.
Thèid an casg a chur an gnìomh an Èireann a Tuath Dimàirt 27mh An Lùnastal.
Leabhraichean LGDTC+ gan casg ann an sgoiltean na Rìoghachd Aonaichte
Tha rannsachadh a rinn a’ bhuidheann neo-phrothaide, Index on Censorship, a’ sealltainn gu bheil còrr ‘s 50% de leabhar-lannan sgoile anns an Rìoghachd Aonaichte air iarrtasan fhaighinn ag iarraidh orra leabhraichean LGDTC+ a thoirt às na sgeilpeachan aca.
Thàinig an dàrna leth de dh’iarrtasan bho phàrantan agus thuirt 56% de leabhar-lannaichean gun do ghèill iad riutha.
Am-measg nan leabhraichean a chaidh an toirt às, bha This Book is Gay le Juno Dawson; Julián is a Mermaid le Jessica Love; ABC Pride le Louie Stowell; agus mòran a bharrachd.
Dithis dheugaire air cùis-lagha a thoirt an-aghaidh casg leth-bhreitheach
Tha dithis dheugaire thar-ghnèitheach air cùis-lagha a thoirt an-aghaidh Stàit New Hampshire an dèidh dhaibh air a bhith air an casg bho bhith a’ cluiche ball-coise.
Fon lagh ris an canar “Fairness in Women’s Sports”, a chaidh a chur an gnìomh Didòmhnaich, chan fhaod tar-chaileagan is tar-bhoireannaich gabhail ann an sgiobaidhean sgoile no oilthighe.
Tha na caileagan a’ tagairt gu bheil an casg neo-bhun-reachdail agus gu bheil e a’ briseadh laghan fheadarail an-aghaidh leth-bhreith.
Teagsanaich thar-ghnèitheach gan casg bho bhith ag ùrachadh na ceadan-draibhidh aca
Tha Stàit na Teagsas air casg a chur air Teagsanaich thar-ghnèitheach bho bhith ag ùrachadh an gnè a nochdas air a’ chead-draibhidh aca.
Cùirt Shìneach air riaghladh gum faod màthair leasbach a nighean fhaicinn
Tha cùirt anns an t-Sìona air riaghladh gu bheil còir aig màthair leasbach air a nighean fhaicinn an dèidh dhaibh air a bhith air an cumail air leth fad ceithir bliadhna.
Phòs Didi agus a bean ann an 2016 agus dh’fhàs an dithis aca trom na bu anmoiche air a’ bhliadhna an dèidh dhaibh dol fo leigheas IVF. Chleachd iad uighean a mnà agus sìol-ghinidh bho thabhartaiche agus ann an 2017 rug Didi nighean agus rug a bean mac.
Dhealaich iad ann an 2019, agus o chionn ‘s nach eil dàimh ghinteil eadar Didi agus an dithis chloinne thug a bean leatha iad.
Tha cùirt a-nis air riaghladh gu bheil còir aig Didi air a nighinn fhaicinn o chionn ‘s gun tug i bhreith oirre. Thuirt iad ge-tà nach eil an aon chòir aice air a mac o chionn ‘s gun tug a bean breith airsan.
Innseanaich a’ sireadh riaghailtean fala nas fhosgailte
Tha an sgrìobhadair agus neach-iomairt, Sharif Rangnekar, air tagradh a chur a-steach gu Àrd-chùirt nan Innseachan mun chasg a th’ air fireannaich ghèidh, dhà-sheòrsach is thar-ghnèitheach bho bhith a’ toirt seachad fala.
Tha lagh na dùthcha a’ cur casg orra bho bhith a’ toirt seachad fala air sgàth ‘s air a’ chunnart nas motha gu bheil HIV/AIDS orra.
Tha an Àrd-chùirt air iarraidh air an riaghaltas freagairt a chur ri Mhgr Rangnekar.
• • •
Cuairt-litir #73
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Manuel Guerrero Aviña air tilleadh dhachaigh
Tha fear gèidh a chaidh a chur an grèim ann an Catar an dèidh dha air a bhith a ribeadh leis na Poilis air a bhith air a leigeil mu sgaoil is e air tilleadh dhachaigh dhan Rìoghachd Aonaichte.
Chaidh Manuel Guerrero Aviña gu ionad ann an Doha anns a’ Ghearran is e an dùil coinneachadh ri fireannaich ghèidh eile ris an robh e a’ bruidhinn air an aplacaid suirghe, Grindr.
Ach b’ e na Poilis a bha a’ conaltradh ris a-cheana, agus chaidh a chur an grèim fo chasaid gun robh drugaichean aige.
Thuirt Aviña, air a bheil HIV, gun deach a’ chungaidh-leighis aige a thoirt dheth fhad ‘s a bha e an grèim, agus gun deach a sparradh air sgrìobhainnean Arabais nach robh e a’ tuigsinn a shoidhnigeadh.
Thuirt e cuideachd gun deach a sparradh air aithne a thoirt air na fireannaich ghèidh eile a bha anns an fhòn aige.
Leabhraichean LGDTC+ gan casg ann an sgoiltean Iowa
Tha Cùirt Ath-Thagraidh nan Stàitean Aonaichte airson an Ochdamh Sgìre air riaghladh gum faod Iowa reachdas a chuireas casg air leabhraichean LGDTC+ ann an seòmraichean-teagaisg a chur an-gnìomh.
Fon bhile, SF 496, bidh aig tidsearan cead phàrant fhaighinn gus leabhar anns a bheil susbaint LGDCT+ a thoirt do phàiste.
Leabhar-lann sgoile air dùnadh
Tha leabhar-lann Àrd-sgoil Green Hill ann an Tennessee air dùnadh rè ùine gus na leabhraichean aca a sgrùdadh a dhèanamh cinnteach gu bheil iad uile iomchaidh do chlann.
Tha e air tighinn an dèidh gun deach lagh ùr a chur an gnìomh san Iuchar ag iarraidh air sgoiltean a dhèanamh cinnteach nach eil leabhraichean mì-iomchaidh anns na leabhar-lannan aca.
Tha an lagh ag ràdh gu bheil leabhraichean anns a bheil “nudity, or descriptions or depictions of sexual excitement, sexual conduct, excess violence, or sadomasochistic abuse” mì-iomchaidh do sgoilearan K-12 (5-18 bliadhna a dh’aois).
Tar-bhoireannach air a murt ann an Teagsas
Tha Iomairt nan Còraichean Daonna (HRC) ag aithris gun deach tar-bhoireannaich a murt ann an Denton, Teagsas Dimàirt 23 An t-Iuchar.
Thathar ag aithris gun deach Dylan Gurley, 20, fhaighinn gun mhothachadh is gun robh i air a sàthadh iomadh turas.
Chaidh a thoirt a dh’ospadal far an do bhàsaich i.
A-rèir an HRC, tha a-nis co-dhiù 23 neach tar-ghnèitheach air a bhith air am marbhadh anns na Stàitean Aonaichte bho thoiseach 2024.
Tar-bhoireannach air a murt ann an Nigeria
Chaidh corp neach-brìgh tar-ghnèitheach a lorg ri taobh mòr-rathad ann an Abuja, Nigeria Diardaoin.
B’ e TikToker mòr-chòrdte a bh’ ann an “Abuja Area Mama”, mar as fheàrr a dh’aithnichear i, a bhruidhinneadh mu a beatha mar thar-bhoireannach agus obraiche-feise.
Thathar ag aithris gun robh i air a phronnadh agus gu bheil an amharas ann gur e murt a bh’ ann.
Chaidh a mhì-ghnèitheachadh leis na Poilis a thuirt gun robh rannsachadh a’ leantainn an dèidh dhaibh “corp fireannaich air an robh aodach boireannach a lorg gun dòigh-aithneachaidh sam bith air“.
Casg air cluicheadair ball-stèidhe
Chaidh casg dà gheama a chur air a’ chluicheadair ball-stèidhe Jarren Duran an dèidh dha ana-cainnt homafòbach a thilgeil air neach-taice rè gheama eadar Boston Red Sox agus Houston Astros 11 An Lùnastal.
Dh’ainmich sgioba an Red Sox cuideachd gun tèid an tuarastal a bhiodh e air fhaighinn airson an dà gheama (mu $8,172) a thoirt don charthannas LGDTC+, PFLAG (Parents, Families, and Friends of Lesbians and Gays).
• • •
Cuairt-litir #72
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Ùineachan feitheimh fada do dh’òigridh thar-ghnèitheach
Tha còrr ‘s 5,700 neach òg ann ann Sasainn agus anns a’ Chuimrigh a’ feitheamh ri cùram-slàinte daingneachadh gnè fhaighinn bhon NHS.
Sin a-rèir freagairt a fhuair a’ bhuidheann naidheachd PA Media do dh’iarrtas saorsa fiosrachaidh.
Tha am fiosrachadh cuideachd a’ sealltainn gum bi euslaintich nas òige na 18 a’ feitheamh 100 seachdain anns a’ chumantas airson coinneamh fhaighinn le dotair.
Thuirt NHS Shasainn Diciadain gu bheil iad ag amas air ùineachan feitheimh a ghearradh ro 2026 le bhith a’ fosgladh sia ionadan roinneil gus cùram-slàinte daingneachadh gnè a thoirt do dh’òigridh thar-ghnèitheach.
A’ Bhulgair
Tha Pàrlamaid na Bulgaire air bhòtadh airson lagh a chuireas casg air sgoiltean bho bhith a’ brosnachadh taobhaidhean feise neo-thradaiseanta agus dearbh-aithnean gnè seach an fheadhainn bith-eòlasach.
Bhòt 159 buill-phàrlamaid airson an reachdas, 22 buill-phàrlamaid na aghaidh agus cha do bhòt 12.
Baltimore
Tha rannsachadh a’ leantainn an dèidh gun deach tar-bhoireannach fhaighinn marbh ann am Baltimore madainn Didòmhnaich.
Chaidh corp Tai’Vion Lathan fhaighinn ann an caolraid faisg air a taigh is i air a bhith air an losgadh còig tursan.
Ohio
Tha britheamh ann an Ohio air riaghladh gu bheil an casg a chur an stàit air cùram-slàinte daingneachadh gnè do dh’òigridh laghail agus gum faodar a chur an-gnìomh.
Fon reachdas bidh e mì-laghail casgan-inbhidheachd, teiripe ionadachadh bhrodagan, no obair-lannsa daingneachadh gnè a thabhann do mhion-aoisich thar-ghnèitheach.
Virginia
Tha cùirt-sgìreachd ann an Virginia air riaghladh gum faod sgoilearan cios-ghnèitheach an sgoil aca a thoirt gu lagh mura h-eil iad airson taigh-beag no seòmar-locair a phàirteachadh ris na co-sgoilearan tar-ghnèitheach aca.
Tha an riaghladh air tighinn an dèidh gun do thog caileag Chaitligeach cùis-lagha an-aghaidh Sgìre-sgoile Fairfax airson na cràbhaidhean aice agus an còir a th’ aice mar bhoireannach air prìobhaideachd a bhriseadh.
Cathair Mheagsago
Tha reachdadairean ann an Cathair Mheagsago gabhail ri lagh a chuireas binn eadar 35 agus 70 bliadhna sa phrìosain air neach sam bith a mharbhas tar-bhoireannach.
Tha figearan bho Transgender Europe a’ sealltainn gun deach cha mhòr 600 tar-bhoireannach a mharbhadh ann am Meagsago eadar 2008 agus 2021, agus thathar ag aithris gu bheil co-dhiù deichnear thar-bhoireannaich air a bhith air am marbhadh ann an Cathair Mheagsago a-mhàin bho thoiseach 2024.
• • •
Cuairt-litir #71
Geàrr-chunntas sgrìobhte de naidheachdan LGDTCEN+ ionadail, nàiseanta ‘s bho air feadh an t-saoghail.
Casgan inbhidheachd
Tha Àrd-chùirt na Rìoghachd Aonaichte air riaghladh gu bheil an reachdas èigeannach a chleachd Riaghaltas nan Tòraidheach a chur casg air casgan inbhidheachd laghail.
BMA air aithisg an Dtr Cass a chàineadh
Tha Comann Meadaigeach Bhreatainn (BMA) air an sgrùdadh a rinn an Dtr Hilary Cass air cùram-slàinte daingneachadh gnè a chàineadh.
Thuirt am BMA nach gabhadh aithisg an Dtr Cass a fhireannachadh, agus mhòl iad gun a bhith a’ cur na molaidhean aice an gnìomh.
Tha rùn iomlan na comataidh ag ràdh gum bu chòir dhan BhMA:
-
moladh don riaghaltas agus do bhuidhnean eile gun a bhith a’ cur molaidhean an Dtr Cass an gnìomh;
-
moladh don Riaghaltas agus do NHS gach dùthaich na Rìoghachd Aonaichte cumail a’ dol le bhith a’ tabhann cùram-slàinte daingneachadh gnè do dh’euslaintich nas sìne agus nas òige na 18 bliadhna a dh’aois;
-
nochdadh gu poblach gu bheil iad a’ toirt taic do dhaoine tar-ghnèitheach, agus gu h-àraid do dh’òigridh tar-ghnèitheach;
*agus, oillt thar-ghnèitheach ann am poileataigs a chàineadh.
Neapàl
Tha an cùirt as àirde ann an Neapàl air riaghladh gur e boireannach a th’ ann an tar-bhoireannach agus gum bu chòir dhi a bhith air a h-aithneachadh mar bhoireannach air na sgrìobhainnean laghail aice.
Tha an riaghladh air tighinn an dèidh don oileanach lagha Rukshana Kapali riaghaltas Neapàl a thoirt gu lagh còrr is 50 turas bho chionn 2021 gus aithneachadh laghail fhaighinn air a gnè.
Ged a tha riaghladh na h-Àrd-chùirte air ro-shampall a stèidheachadh, bidh fhathast aig a h-uile neach tar-ghnèitheach tagradh fa-leth a chur a-steach dhan a’ chùirt gus aithneachadh laghail fhaighinn air a’ ghnè acasan.
The 1975
Dh’fhaodadh gum bi aig còmhlan-ciùil an 1975 £1.9m a phàigheadh an dèidh gun do phòg an t-seinneadair Matt Healy fear eile fhad ‘s a bha iad a’ nochdadh air àrd-ùrlar ann an Kuala Lumpur san Iuchar 2023.
Tha eagraichean an fhèis Good Vibes air a’ chòmhlan a thoirt gu lagh an dèidh gun deach am fèis a chur dheth mar thoradh air a’ phòg.
Tha gnìomhan co-sheòrsachd mì-laghail ann am Malaidhsea agus dh’fhaodadh binn 20 bliadhna sa phrìosain a dhol air neach sam bith a bhios riutha.
Thuirt eagraichean an fhèis gun do chluich a’ chòmhlan-ciùil ann am Malaidhsea roimhe ann an 2016, gun robh iad eòlach air na riaghailtean agus gun deach an cuimhneachadh mu na riaghailtean air thoiseach air fèis na bliadhna an-uiridh.
• • •
- Nas sìne
- Nas ùire