Là Faicsinneachd nam Pearsa Tar-ghnèitheach
31 Am Màrt 2023
Tha a’ choimhearsnachd tar-ghnèitheach an-còmhnaidh air a bhith aig tòiseach na strìthe airson còraichean na coimhearsnachd LGDTC+ gu lèir agus ’s e sin an adhbhar a bhios An Gèidheal Ùr a’ cur taice riutha chan ann dìreach an-diugh air Là Faicsinneachd nam Pearsa Tar-ghnèitheach ach a h-uile latha.
• • •
Sàr-dhibhearsanaiche Paul O’Grady air bàsachadh
29 Am Màrt 2023
Naidheachd bhrònach mun t-sàr-dhibhearsanaiche Paul O’Grady (Lily Savage).
• • •
Humza Yousaf gus dùbhlan laghail a thoirt do dh'òrdugh Earrainn 35 Riaghaltas na RA
27 Am Màrt 2023
Tha Prìomh Mhinistear ùr na h-Alba, Humza Yousaf, air dearbhadh gun toir e dùbhlan dhan bhacadh a chur Riaghaltas na RA air Bile Ath-leasachadh Aithneachadh Gnè san Fhaoilleach.
Chaidh am bile, a dhèanadh e nas fhasa do dhaoine thar-ghnèitheach teisteanas aithneachadh gnè fhaighinn, tro Phàrlamaid na h-Alba san Dùbhlachd ach chleachd Westminster Earrann 35 de dh’Achd na h-Alba gus stad a chur air bho bhith a’ faighinn aonta rìoghail.
B’ e seo a’ chiad turas a-riamh gun deach an earrann seo a chleachdadh bho chaidh Pàrlamaid na h-Alba a stèidheachadh.
Thuirt Yousaf agus e a’ freagairt cheistean Diluain às dèidh dha an rèis a bhith na cheannard ùr air an SNP a bhuannachadh gur e “a’ phrìomh-phrionnsapal” aige dùbhlan a thoirt dhan òrdugh Earrainn 35 sin.
• • •
BP Iain MacNeacail ag ràdh gum bu chòirear casg a chur air teiripe iompachaidh
26 Am Màrt 2023
Tha BP Iain MacNeacail air mìneachadh ann am bhideo airson Pink News carson a bu chòir teiripe iompachaidh a bhith air a dhèanamh mì-laghail.
• • •
Pròis Mhoireibh 2023 air ainmeachadh
26 Am Màrt 2023
Chaidh ainmeachadh gun tèid Pròis Mhoireibh a chumail 1f Disathairne an 2na latha dhen t-Sultain aig Pàirc nan Granndach ann am Farrais. Cùmaibh sùil air duilleag Facebook Pride in Moray airson barrachd fhiosrachaidh.
• • •
Casg air lùth-chleasaichean tar-ghnèitheach
26 Am Màrt 2023
Tha Word Athletics, buidheann riaghlaidh lùth‑chleasachd na cruinne, air ainmeachadh nach fhaod tar‑bhoireannaich a chaidh tro inbhidheachd mar fhear faspais ann am farpaisean nam ban.
Cuideachd dh’ainmich iad riaghailt ùr ag iarraidh air lùth‑chleasaichean eadar‑sheòrsach an ìre theisteostaron aca ìsleachadh gu 2.5 nanomoles sa liotair.
Thèid na riaghailtean ùra a chur an gnìomh 31 Am Màrt ‑ Là Eadar‑nàiseanta Faicsinneachd nam Pearsa Tar‑ghnèitheach.
A‑rèir nan riaghailtean làithreach faodaidh lùth‑cleasaichean tar‑ghnèitheach is eadar‑sheòrsach farpais ann am farpaisean nam ban cho fhad ’s a chleachdas iad cungaidhean airson an ìre theisteostaron aca ìsleachadh gu 5 nanomoles sa liotair.
Tha an co‑dhùnadh a’ tighinn as dèidh co‑chomhairleachadh eadar 40 caidreachas lùth‑chleasachd, lùth‑chleasaichean agus buidhnean tar‑ghnèitheach.
Thuirt Ceann‑suidhe World Athletics, Sebastian Coe, Diardaoin, gun tuirt a’ mhòr‑chuid a dh’fhreagair an co‑chomhairleachadh nach bu chòir do thar‑bhoireannaich a bhith a’ farpais ann am farpaisean nam ban o chionn ’s nach eil fianais gu leòr ann nach eil buannachd a bharrachd aig tar‑bhoireannaich air boireannaich bith‑eòlach.
Thuirt e gun stèidhich World Athletics buidheann‑obrach gus barrachd rannsachaidh a dhèanamh air a’ chùis.
• • •
Riaghaltas Uganda air gabhail ri bile a dhèanas dearbh-aithnean LGDT+ mì-laghail
22 Am Màrt 2023
Tha Pàrlamaid Uganda air gabhail ri bile a dhèanas dearbh-aithnean LGDT+ mì-laghail.
Cha do bhòt ach dithis bhall-phàrlamaid na h-aghaidh.
Fon lagh ùr bidh e mì-laghail co-sheòrsachd a bhrosnachadh agus dh’fhaodadh do dhaoine dol gu prìosan fad 5 bliadhna ma thèid an dìteadh fodha.
Cuideachd thèid binn prìosan fad bheatha a chur air duine sam bith a thèid a dhìteadh airson a bhith ri feis cho-sheòrsach agus peanas-bàis air duine sam bith a thèid a dhìteadh airson “aggravated homosexuality”.
A-rèir an lagh, tha “aggravated homosexuality” a’ toirt a-steach rudan a-leithid ionnsaighean dhrabasta air daoine nas òige na 18, no cùisean far a bheil HIV air an neach a tha fo chasaid.
Thèid am bile a-nis gu Ceann-suidhe Yoweri Museveni airson aonta.
• • •
Athchuinge ag iarraidh GRC as dèidh bàis air a dhiùltadh leis an Riaghaltas
17 Am Màrt 2023
Dhiùlt Riaghaltas na RA athchuinge ag iarraidh orra Achd Aithneachadh Gnè 2004 atharrachadh gus am bi teaghlaichean neach tar-ghnèitheach a bhàsaicheas gun teisteanas aithneachadh gnè comasach air iarrtas a chur a-steach as an leth.
Chaidh an athchuinge a thòiseachadh le luchd-iomairt an dèidh gun deach an deugaire tar-ghnèitheach Brianna Ghey a mhurt.
O chionn ’s gun robh Brianna 16 bliadhna a dh’aois, cha robh i comasach air GRC fhaighinn.
Thuirt an Riaghaltas gu bheil Achd Aithneachadh Gnè 2004 èifeachdach, cothromach agus nach eil planaichean aca atharrachadh.
• • •
Criomagan an Latha
28 An Gearran 2023
Lavender Menace
Thèid maoineachadh NLHF (Maoin-dualchais a’ Chrannchuir Nàiseanta) luach £148,250 a thoirt do Lavendar Menace, tasg-lann de leabhraichean cuèir ann an Dùn Èideann. Thèid am maoineachadh a chleachdadh gus sreath de thachartasan a chur air dòigh a shoillsicheas an litreachas agus na h-ùghdarran a tha anns a’ chruinneachadh.
Isla Bryson
Chuir Àrd Chùirt Dhùn Èideann binn ochd bliadhna sa phrìosan air Isla Bryson an-diugh. ’S e Bryson am prìosanaich tar-ghnèitheach a dh’èignich dithis bhoireannach ann an 2017 agus 2019 nuair a b’ aithne Bryson fhathast mar fhireannach. Thuirt am britheamh am Morair Scott gu bheil cunnart ann gun dèan Bryson eucoir a-rithist agus mar sin gun tèid òrdugh-aireachais trì bliadhna a chur air Bryson an dèidh na h-ùine sa phrìosan.
• • •
Ceit Fhoirbeis air ràdh nach biodh i air bhòtadh airson pòsadh gèidh
21 An Gearran 2023
Chaidh Rùnaire Ionmhais na h-Alba, Ceit Fhoirbeis, a chàineadh a-raoir as dèidh ràdh nach biodh i air bhòtadh airson pòsadh gèidh a dhèanamh laghail ann an Alba nan robh i sa phàrlamaid aig an àm.
NEW: Kate Forbes tells @Channel4News she would have voted against equal marriage.
— Ciaran Jenkins (@C4Ciaran) February 20, 2023
But as First Minister she will not 'row back on rights that already exist.' pic.twitter.com/dspgxxSKpH
Tha e air tighinn as dèidh gun do dh’ainmich a Bh-uas Fhoirbeis an-dè gun seas i airson a bhith na Ceannard air Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba agus na Prìomh-mhinistear na h-Alba.
Chaidh pòsadh gèidh a dhèanamh laghail ann an 2014 nuair a bhòt Buill Phàrlamaid na h-Alba 105 gu 18 air a shon, ach cha deach a Bh-uas Fhoirbeis a taghadh gu 2016.
Thuirt a Bh-uas Fhoirbeis ann an iomadh agallamh an-dè gum biodh i air bhòtadh a-rèir teagasgan a’ mhòr-chuid de na phrìomh chreideamhan a tha ag ràdh gur ann eadar fear is bean a th’ ann am pòsadh.
Chaidh na beachdan aice a chàineadh a-raoir le cuid de na co-obraichean aice san SNP is sgrìobh iad air Twitter nach cuir iad taic ris an iomairt aice a thuilleadh:
We must be full throated in our support of equal marriage. No if or buts. I won’t be supporting Kate’s campaign on that basis. I wish her well- she’s extremely talented. But I have red lines. And this is one.
— Gillian Martin (@GillianMSP) February 21, 2023
I welcomed my colleague Kate Forbes’ decision to join the SNP leadership contest given her talents & felt it would give us a real contest: new ideas and a new approach that we desperately need. However, I agree we can’t have a Party Leader who’d vote against same sex marriage.
— Richard Lochhead (@RichardLochhead) February 20, 2023
I absolutely and completely support equal marriage. I am unequivocal on this issue. I cannot continue to support Kate’s leadership campaign
— Clare Haughey MSP (@haughey_clare) February 21, 2023
I sit across from Kate Forbes every week.
— Paul O’Kane MSP 🇺🇦 (@PFOKane) February 20, 2023
My marriage isn’t up for debate.
These rights were hard fought for and hard won for me and hundreds of others across Scotland.
They are celebrated by our allies, families and friends.
Our First Minister must stand up for them. https://t.co/rlwLAxEtHr
• • •
Pàrlamaid na Fionnlainn air bhòtadh gus laghan aithneachadh gnè ath-leasachadh
05 An Gearran 2023
Tha Pàrlamaid na Fionnlainn air gabhail ri achd a dhèanas e nas fhasa do dh’inbhich tar-ghnèitheach an gnè laghail atharrachadh.
Bhuannaich an achd 113 bhòt gu 69.
Atharraichidh an achd an lagh a th’ ann an-dràsta a tha a’ toirt air daoine tar-ghnèitheach a bhith air an seasgachadh agus breithneachadh inntinn fhaighinn mus bi iad comasach air teisteanas aithneachadh gnè fhaighinn.
Tha an lagh ùr a’ ceadachadh fèin-aithneachadh ach bidh ùine-chnuasachaidh riatanach de 30 latha mus faigh tagraichean aithneachadh oifigeil air an gnè aca.
• • •
Highland Pride 2023 air ainmeachadh
04 An Gearran 2023
Dh’ ainmich eagraichean Highland Pride Dihaoine gun tèid tachartas pròise a chumail Disathairne an 22mh latha dhen t-Iuchar ann an Inbhir Nis.
Thàinig faisg air 10,000 neach bho air feadh na h-Alba gu Prìomh-bhaile na Gàidhealtachd airson an tachartas mu dheireadh aca san Iuchar 2019, ach cha deach tachartas samhraidh a chumail bhon uair sin mar thoradh air a’ ghalar mòr-sgaoilte COVID-19.
Thèid an tachartas a chumail le taic bho Maoin Coimhearsnachd a’ Chrannchuir Nàiseanta, ach thathar cuideachd a’ togail airgid air Just Giving agus PayPal.
Tha an sgioba eagrachaidh cuideachd a’ sireadh taic bho saor-thoilich ’s iad air barrachd fhiosrachaidh mu shaor-thoileachas a cho-roinneadh air an làrach-lìn aca.