Ministearan Èireann a Tuath a' toirt taic do chasg air teiripe iompachadh co-sheòrsachd

13 An t-Sultain 2020

Tha ministearan ann an Èirinn a Tuath air dearbhadh gu bheil iad airson casg a chur air teiripe iompachadh co-sheòrsachd.

Tha teiripe iompachaidh air a mhìneachadh mar an oidhirp gus feisealachd no dearbh-aithne gnè neach atharrachadh. Chaidh an cleachdadh a chàineadh leis a’ mhòr-chuid de na prìomh bhuidhnean leigheas-inntinn agus gun deach a mhìneachadh leis na Dùthchannan Aonaichte mar sheòrsa de chràdh.

Aig coinneamh Dimàirt (8mh den Sultain), dhearbh Carál Ní Chuilín, Ministear nan Coimhearsnachdan; Robin Swann, Ministear na Slàinte; agus Naomi Long, Ministear an Ceartais gu bheil iad airson casg a chur air an cleachdadh.

Bidh Ní Chuilín na stiùiriche poileasaidh le taic bho feadhainn eile ann an Riaghaltas Èireann a Tuath.

Tha an naidheachd a’ tighinn còrr is dà bhliadhna as dèidh do Riaghaltas an RA gealltainn gun cuireadh iad casg air ach tha e fhathast laghail.

• • •

Màthair Albannach a' sireadh òrdugh-bacaidh gus sìol-ghinidh a nighean tar-ghnèitheach a shàbhaladh

27 An Lùnastal 2020

Tha màthair Albannach a’ sireadh òrdugh-bacaidh gus casg a chur air dotairean sìolachaidh sgrios a dhèanamh air sìol-ghinidh a nighean tar-ghnèitheach.

Bhàsaich Ellie Anderson, 16, gu h-obann san Iuchar.

Thòisich Ellie ag aithneachadh mar nighean nuair a bha i a 3 bliadhna a dh’aois, agus bha dùil aice air obair-lannsa daingneachadh gnè nuair a ruigeadh i 18 bliadhna a dh’aois.

Bha Ellie cuideachd airson a bhith na màthair nuair a bha i na b’ òige agus mar sin chuir i dàil air teiripe ionadachadh bhrodagan (HRT) a thòiseachadh gus am biodh i comasach air a sìol-ghinidh a reothadh.

Chaidh an sìol-ghinidh aice a reothadh aig Clionaig Sìolachadh Taigh-eiridinn Rìoghail Ghlaschu nuair a bha i 14 bliadhna a dh’aois, ach tha an clionaig air innse do mhàthair Ellie, Louise Anderson, nach urrainnear an sampall a chumail tuilleadh.

Fo riaghailtean sìolachadh daonna na Rìoghachd Aonaichte, nan robh Ellie ann an dàimh nuair a chaochail I, bhiodh còir aig a cèile iarraidh gun deidheadh an sìol-ghinidh aice a chumail ach chan eil a’ chòir sin aig màthair Ellie.

Tha Ms Anderson airson a’ chùis a thoirt gu Cùirt an t-Seisein ann an Dùn Èideann gus am bi neach-ionaid comasach air ogha bith-eòlasach a bhreith dha le bhith a’ cleachdadh sìol-ghinidh Ellie agus tabhartaiche ugh.

Tha i cuideachd air ath-chuinge a thòiseachadh air Change.org ag iarraidh air Boris Johnson an lagh atharrachadh.

• • •

Am prìosan do dh'athair a thug ionnsaigh air a mhac

23 An Lùnastal 2020

Chaidh binn prìosain 18 mìosan air athair à Phlymouth a thug ionnsaigh air a mhac, a tha 15 bliadhna a dh’aois, as dèidh dha faighinn a-mach gun do chleachd am balach an aplacaid gèidh fèillmhor, Grindr, air an fhòn-làimhe aige.

Chuala Cùirt a’ Chrùn ann am Plymouth gun deach sparradh air a bhalach rùsgadh chun fho-aodach aige mus deach a chuipeadh le càball telebhisean mu fhichead uair a’ fàgail a ghàirdean leònte agus fhad ’s a bha e ga chuipeadh dh’èigh e “tha thu gèidh”, “tha thu nad bhoireannach” agus “dè a tha sin eadar do chasan?”

Theich am balach dhan sgoil aige far an do chur luchd-obrach na sgoile fios dhan phoileas nuair a bhris e a-mach a’ caoineadh agus a dh’innis e dhaibh na thachair.

Rinn neach-lagha an athair argamaid gun do ghabh e an caothach ris am balach agus nach robh an ionnsaigh air adhbharachadh le feisealachd a’ bhalaich ach cha do dh’aontaich am britheamh agus chaidh an athair fhaighinn ciontach de dh’ionnsaigh a rinn cron air a’ bhodhaig.

Cha deach an athair ainmeachadh gus aithne a’ bhalaich a dhìon.

• • •

Naidheachdan a' BhBC: 'Boireannaich tar-ghnèitheach fo phrosbaig World Rugby'

11 An Lùnastal 2020

‘S e seo artaigil a nochd air Naidheachdan a’ BhBC an-diugh:-

Thàinig fios am bàrr bho bhuidhean rannsachaidh World Rugby, buidhean riaghlaidh an spòrs, ag ràdh gun robh cunnart nas motha ann de dhroch leòn do bhoireannach a chluicheadh an aghaidh boireannaich tar-ghnèitheach, neo transgender, air an lèanag.

A-rèir nan eòlaichean, tha cunnart de ‘20% gu 30%’ a bharrachd ann gum faodadh boireannach a bhi air a droch ghoirteachadh bho bhuille bho chluicheadair tar-ghnèitheach, seach bho bhoireannach eile.

Am measg nan cunnartan, bha an neart a bharrachd a th’aig neach a chaidh tro’ inbhidheachd mar fhear, seach mar bhoireannach.

Seo a dh’aindeoin cungaidhean a tha air an cleachdadh airson buaidh thestosterone, a bhios a cuir ri meud fèithean, ìsleachdadh.

Faodar a leughadh gu h-iomlan an-seo.

• • •

Gràin co-sheòrsachd a' fàs nas cumanta an Alba

21 An t-Iuchar 2020

Tha figearan oifigeil bho Oifis a’ Chrùin a’ sealltainn gu bheil an àireamh de dh’eucoirean gràin air an adhbharachadh le gràin co-sheòrsachd ann an Alba aig an ìre as àirde a-riamh.

A-rèir nan figearan bha àrdachadh de 24% bho 1194 casaidean ann an 2018-19 gu 1486 casaidean ann an 2019-20.

Bha an suidheachadh nas mìosa ann an Obar Dheathain le àrdachadh de 68% agus ann an Dùn Dè le àrdachadh de 41% an taca ri àireamhan an-uiridh.

Bha àrdachadh beag sa Ghàidhealtachd cuideachd le 12 casaidean ann an Inbhir Nis, 8 ann an Steòrnabhagh agus eadar 1-5 ann an Port Rìgh (chaidh an àireamh ceart a chumail dìomhar airson adhbharan prìobhaideachd). Bha cuideachd 7 casaidean anns an Gearasdan agus 10 san Òban.

Tha na figearan cuideachd a’ sealltainn gu bheil an àireamh de dh’eucoirean gràin an-aghaidh daoine co-sheòrsach air a bhith a’ fàs a h-uile bliadhna, seach ann an 2014 nuair a thuit e beagan.

Tha an àireamh de dh’eucoirean gràin air an adhbharachadh le gràin tar-ghnèitheachd cha mhòr ach co-ionann le 41 casaidean ann an 2019-20 an taca ri 40 casaidean ann an 2018-19.

Chaidh reachdas eucoirean gràin a thoirt a-steach ann an 2010 agus tha na figearan as ùire seo a’ sealltainn àrdachadh mòr bhon uair sin nuair a bha 452 eucoirean gràin air an adhbharachadh le gràin co-sheòrsachd agus 14 air an adhbharachadh le gràin tar-ghnèitheachd.

• • •

Eagraichean Fèis-pròise na Còirne air na draghan aca mun Achd Aithneachadh Gnè a chur an cèill ann an litir fosgailte do Bhuill-phàrlamaid

18 An t-Iuchar 2020

Tha eagraichean Fèis-pròise na Còirne air litir a chur dhan a h-uile BP san Rìoghachd Aonaichte gus na draghan aca mun Achd Aithneachadh Gnè agus mu theiripe iompachadh co-sheòrsachd a chur an cèill.

Tha iad air an Riaghaltas a chàineadh airson dàil a chur air foillseachadh ath-sgrùdadh an achd agus gu bheil seo a’ cur mòr-dhragh air tar-dhaoine anns a’ Chòrn agus an còrr dhen Rìoghachd Aonaichte.

“Tha sinn a’ creidsinn gur e boireannaich a th’ anns an tar-bhoireannaich, fireannaich a th’ anns an tar-fhireannaich agus gu bheil dearbhan-aithne neo-bhìnearaidh tàbhachdach.”

“Leis an sin, tha sinn a’ cur an cèill ar taic airson an còir a th’ aig tar-dhaoine air fèin-aithneachadh.”

Cuideachd thug iad iomradh air aithris an Sunday Times a thuirt gun robh an Riaghaltas a’ dèanamh planaichean gus casg a chur air teiripe iompachadh co-sheòrsachd gus a’ choimhearsnachd LGDTCE+ a chiùineachadh.

“Tha am beachd gun tèid an reachdas seo a thoirt a-steach gus daoine LGDT+ a chiùineachadh an àite ath-leasachaidhean air Achd Aithneachadh Gnè tàireil. Chan eil còirichean daonna ri bharganachadh agus tha e coltach nach eil an riaghaltas a’ tuigsinn gu bheil daoine anns a’ choimhearsnachd LGDT+ a’ fulang neo-ionannachd agus fòirneart ann an diofar dhòighean.”

Faodar an litir slàn a leughadh air Twitter no Facebook.

• • •

Carthannasan tar-ghnèitheach gan toirt air falbh bho dhuilleag taic a’ BhBC

11 An t-Iuchar 2020

Tha a’ BhBC air duilleag-lìn atharrachadh gus fiosrachadh mu charthannasan a bheireas taic do dhaoine tar-ghnèitheach a thoirt air falbh.

Tha an LGBT Foundation, Mermaids, The Gender Trust agus GIRES (The Gender Identity Research and Education Society) uile nan carthannasan clàraichte a bheireas taic agus comhairle do dhaoine tar-ghnèitheach agus neo-bhìnearaidh.

Bha na carthannasan uile air an liostadh air duilleag-lìn a’ BhBC “Information and Support: Gender Indentity” còmhla ri ceangal ri làrach-lìn an NHS le barrachd fhiosrachaidh mu neo-shàstachd gnè (gender dysphoria) ach tha e air nochdadh gun deach an duilleag atharrachadh o chionn 29 Ògmhios gus nach eil fiosrachadh sam bith air.

Bidh a’ BhBC gu tric a’ dèanamh ceangal ri duilleagan mar seo gus barrachd fhiosrachaidh no comhairle a thoirt dhan leughadairean aca mu na cuspairean a nochdas anns na h-artaigealan naidheachd aca.

Thuirt neach-labhairt airson a’ charthannas Mermaids gu bheil dragh orra mun atharrachadh agus gu bheil iad air iarraidh air a’ BhBC a cheartachadh sa bhad.

• • •

Ìmpidh ga chur air Ceannardan an SNP gus stad a chur air oillt tar-ghneitheach sa phartaidh

01 An t-Iuchar 2020

Tha Mhàiri Black air dùbhlan a thoirt do Cheannardan an SNP as dèidh do bhall neo-bhìnearaidh a bhruidhinn mu dheidhinn oillt-tar-ghnèitheach sa phàrtaidh.

Tha Teddy Hope nan oifigear aig Out For Indy, buidheann oifigeil LGDTCE+ an SNP, agus iad air ràdh gu bheil iad air droch-dhìol a dh’fhulang aig tachartasan a’ phàrtaidh agus air loidhne air sgàth ‘s gu bheil iad tar-ghnèitheach.

Thuirt Hope cuideachd gu bheil càirdean agus caidreabhaich aca san SNP a tha air gearanan a thogail leis a’ prìomh oifis mu oillt-tar-ghnèitheach sa phàrtaidh agus nach eil an ceannardas air dèiligeadh ris.

A-nis tha Mhàiri Black air tuèiteadh faighneachd air Nicola Sturgeon, Ian Blackford agus Aonghas MacLeòid ma tha iad fhathast airson leigeil a-mach nach eil oillt-tar-ghnèitheach na dhuilgheadas anns a’ phartaidh agus chur i ìmpidh orra gnìomh a dhèanamh gus stad a chur air.

Dh’fhreagair Blackford le ràdh nach eil àite sam bith anns an SNP no sa chomann-shòisealta airson oillt-tar-ghnèitheach.

• • •

Seirbheisean fala a’ beachdachadh air a’ chasg a th’ air fireannaich co-sheòrsach agus dà-sheòrsach a chur às

28 An Cèitean 2020

Tha Gay Star News ag aithris gu bheil seirbheisean fala na RA a’ beachdachadh air a’ chasg a th’ air fireannaich co-sheòrsach agus dà-sheòrsach bho bhith a’ toirt seachad fala a chur às ro dheireadh na bliadhna.

Chaidh na riaghailtean làithreach a chur an sàs ann an Alba, a’ Chuimrigh agus Sasainn ann an 2017 agus ann an Èirinn a-Tuath sa Ghiblean am-bliadhna, agus tha iad ag ràdh nach fhaod fireannach fuil a thoirt seachad ma tha e air a bhith ri feise le fireannach eile anns na trì mìosan mu dheireadh.

Tha buidhnean LCDT+ ag ràdh gur e leth-bhreith a th’ anns a’ chasg agus gu bheil feise le dìon a’ fàgail gu bheil e sàbhailte do dh’fhireannaich co-sheòrsach agus dà-sheòrsach fuil a thoirt seachad.

Stèidhich an Riaghaltas a’ bhuidheann FAIR (For the Assessment of Individual Risk) ann an 2019 gus an casg ath-sgrùdadh.

Tha a’ bhuidheann a’ toirt a-steach riochdairean bho na ceithir seirbheisean fala san RA, buidhnean LCDT+, eòlaichean meidigeach agus saidheansail, agus riochdairean euslainteach is tabhartaiche agus tha iad a-nis air dearbhadh gu bheil iad an dùil an aithisg aca fhoillseachadh ro dheireadh 2020.

Tha an casg air nochdadh anns na naidheachdan a-rithist o chionn ghoirid as dèidh dha nochdadh nach fhaod fireannaich co-sheòrsach a chaidh am feabhas an dèidh a’ choròna-bhìorais plasma fala a thoirt seachad a dh’aindeoin deuchainnean leantainneach anns a bheil doctairean ga thoirt do dh’euslaintich èiginneach leis gu bheil anti-cuirp na bhroinn.

• • •

Daoine tar-ghnèitheach san Ungair gan casg bho bhith ag atharrachadh an gnè laghail aca

28 An Cèitean 2020

Tha pàrlamaid na h-Ungaire air bhòtadh airson lagh a chuireas casg air daoine tar-ghnèitheach an gnè aca atharrachadh air sgrìobhainnean oifigeil.

Bhòt 133 buill-phàrlamaid airson Artaigil 33, a tha ag ràdh gu bheil gnè stèidhichte air na prìomh fheartan gnè agus cròmosomaichean. Cha do bhòt ach 57 na h-aghaidh.

Tha Oifis Conaltraidh an Riaghaltais a’ cumail a-mach nach cur an co-dhùnadh aca bacadh air daoine sam bith am fèin-aithne aca a chur an cèill mar a thogras iad ach tha buidhnean còirichean air an lagh a chàineadh ag ràdh gu bheil e a’ stampadh air còirichean daoine tar-ghnèitheach agus eadar-ghnèitheach agus gu bheil an dùthaich a’ tilleadh dha na Linntean Dorcha.

Thòisich Transvanilla Transznemű Egyesület (Transvanilla Transgender Association) athchuinge a’ guidh air Ceann-suidhe a’ Choimisein Eòrpaich an lagh a chàineadh.

Thuirt Háttér Társaság(Háttér Society), a’ bhuidheann còirichean LCDT+ as motha san Ungair, gun dèan iad sabaid an-aghaidh an lagha agus ghuidh iad air Ceann-suidhe János Áder ga chur dhan chùirt bun-reachdail airson ath-sgrùdadh.

• • •

Roinnidh pod-chraoladh ùr sgeulachdan bho dhaoine LCDT+ nas sìne an Alba

26 An Cèitean 2020

Is e pod-chraoladh ùr a th’ ann an 50 Years of Activism a bhios a’ toirt sùil air beathannan daoine LCDT+ nas sìne na 50 bliadhna a dh’aois ann an Alba.

Anns gach earrann bidh agallamh le èildear LCDT+, mar a chanas iad, mu na tachartasan a thug buaidh air am beatha pearsanta agus obrach agus air gnìomhachd LCDT+ ann an Alba.

Chaidh am pod-chraoladh a dhèanamh le Pink Saltire ann an com-pàirteachas le OurStory Scotland le taic-airgid bho Mhaoin Coimhearsnachd a’ Chrannchuir Nàiseanta agus chaidh na clàraidhean uile a thoirt dhan tasglann beul-aithris aig Leabharlann Nàiseanta na h-Alba.

Faodaidh tu fo-sgrìobhadh ris a’ phod-chraoladh leis na ceanglaichean na leanas:

• • •

A’ chiad chàraid cho-sheòrsach gus leigheasadh IVF fhaighinn tro NHS na h-Alba an dùil ri leanabh

17 An Cèitean 2020

Chaidh ainmeachadh gu bheil càraid cho-sheòrsach ann an Dùn Èideann an dùil ri leanabh as t-samhradh as dèidh dhaibh leigheasadh IVF fhaighinn tro NHS na h-Alba.

Thathar a’ creidsinn gur e Ross agus Chris Muller a’ chiad chàraid co-sheòrsach a ghabh cothrom air leigheasadh IVF bho thog Riaghaltas na h-Alba an casg a bh’ air màthraichean-ionaid ann an 2018.

Chaidh tùs-ghinean (embryo) a chruthachadh le sìol Ross agus ùgh bho thabhartaiche mus deach a chur ann an màthair-ionaid san t-Samhain.

Tha dùil ris an leanabh san Lùnastal.

• • •